Selectiesysteem Sgldt en KWPN-selectiesysteem


Elga

Ten tijde van het Sgldt kocht een boer graag een paard dat afstamde van een oude merrie met een goede staat van dienst en van een oude hengst die bewezen had goed presterende nakomelingen te brengen. Goede merries waren in de wijde omgeving bekend en hengsten dekten toen in een klein rayon, zodat ook zonder stamboekregistratie vaak veel betrouwbare informatie beschikbaar was over de afstamming en verwachtingswaarde van een paard of veulen.

De Gelderse en Groningen landbouwpaarden werden vaak ook in de ruitersport gebruikt en dit vormde een extra selectiecriterium. Om het landbouwwerkpaard meer geschikt te maken voor landbouwrijpaard (eerst landbouw + daarnaast rijpaard) werden een paar van de beste buitenlandse hengsten uit de oude bloedlijnen goedgekeurd als Gelderse en Groninger hengsten. Deze hebben een grote invloed gekregen in de Gelderse fokkerij (b.v. Amor pref Sgldt en Farn pref NWP vanaf 1962 en 10 jaar eerder L’Invasion pref Sgldt en Normann keur Sgldt).


Farn pref NWP   English

Toen het paard in de landbouw niet meer nodig was, wilde men een snelle omvorming van veelzijdigheidspaard naar rijpaard. Daartoe werden buitenlandse rijpaardhengsten in grote aantallen geïmporteerd. Door onbekendheid met de Engelse volbloed en met de kort daarvoor gemoderniseerde buitenlandse rijpaardbloedlijnen en bovendien om financiële redenen waren dit meestal niet de beste.

Wanneer zo'n hengst niet goed bleek te fokken werd hij snel afgekeurd en vervangen door een andere buitenlandse hengst van vergelijkbare kwaliteit. Hetzelfde herhaalde zich voortdurend zonder dat men aan een echte evaluatie en uitmendeling van negatieve eigenschappen toe kwam. Door de grote aantallen van deze buitenlandse hengsten komen we ze in bijna elke KWPN-rijpaardafstamming tegen.
Het Gelders paard is hier gelukkig van verschoond gebleven.

Uit de combinatie van deze buitenlandse hengsten (met name de volbloeds) met de degelijke Gelderse en Groningen stammen kwamen plotseling wel de beste dressuurpaarden en springpaarden ter wereld. Uit het - door het KWPN gepropageerde - twee keer opeenvolgend gebruik van buitenlandse bloed (25% Gelders) kwamen bijna geen internationale top-paarden meer voort. De door het KWPN ten sterkste ontraden en daardoor weinig toegepaste terugkruising van half-Gelders met zuiver Gelders bracht naar rato zeer veel internationale top-paarden voort (b.v. Aktion en Nimmerdor). Ook de paar overgebleven zuiver Gelderse paarden blijken het in de internationale sport (met name dressuur) nog steeds opvallend goed te doen (bv. Vosmaer, Exakt, Dikkiloo).


Gondelier keur Sgldt, eerste Gelderse hengst in de internationale sport

Door de nog steeds zeer grote import van buitenlandse hengsten komt Gelders bloed bij de KWPN rijpaarden nauwelijks meer voor. Vooral de grote hengstenhouders hebben bijna geen KWPN-gefokte hengsten, maar hengsten die ze in het buitenland hebben aangekocht. In de internationale sport zijn deze hengsten beter dan de KWPN-gefokte hengsten, met uitzondering van de KWPN-hengsten die wel veel Gelders bloed voeren (bv. Zoöloog, Nimmerdor, Cavalier, Ferro). Zie ook overzicht springpaardenverervers WBFSH.
Dat de Nederlands gefokte rijpaardhengsten minder zijn dan de uit het buitenland geïmporteerde zegt ook veel over de KWPN-rijpaardmerries en over het KWPN-fokbeleid.
Dat het Gelders bloed het bijzonder goed doet in de internationale sport - ondanks minder kansen in de KWPN-fokkerij en in de Nederlandse ruitersport - zegt eveneens veel over de kwaliteiten ervan.

Het KWPN hecht momenteel minder waarde aan oude merries en hengsten, die in een arbeidzaam leven hebben bewezen over de benodigde kracht, constitutie en karakter te beschikken. Het KWPN beweert dat de nieuwe, jonge generaties beter zijn dan de oude fokmerries en hengsten, want anders zou het huidige KWPN-selectiesysteem - met een selectie via een beperkte aanlegtest op jonge leeftijd en een interne hengstencompetitie en via röntgenfoto's - niet deugen. Daarom moet volgens het KWPN het generatie-interval verkort worden en moet men tijdig de oude fokmerrie vervangen door een met moderner bloed.

Het oude selectiesysteem van het Sgldt heeft bloedlijnen opgeleverd waaruit de beste internationale sportpaarden zijn voortgekomen van de hele wereld, terwijl de geschiktheid voor recreatiepaard altijd al boven alle twijfel is verheven.
Het moderne KWPN selectiebeleid heeft voor de internationale dressuur- en springsport weinig succesvolle nieuwe bloedlijnen opgeleverd maar pronkt met de resultaten van in het buitenland gefokte hengsten (Voltaire, Burggraaf, Jus de Pomme, Roemer) en met de resultaten van paarden met veel Gelders bloed (b.v. Creool, De Sjiem, Ferro, Aktion).


[Home]